Wybrana forma opodatkowania ma bezpośredni wpływ na rentowność otwieranej firmy. Cała sztuka polega na tym, by wybrać najbardziej opłacalną opcję, czyli taką, która umożliwi płacenie najniższego możliwego podatku (pozostając w zgodzie z obowiązującym prawem).
W zakresie podatku dochodowego wyróżnia się obecnie 3 formy opodatkowania: ryczał, zasady ogólne i podatek liniowy (od roku 2022 opodatkowanie w formie karty podatkowej nie jest już dostępne dla nowych firm) .
Do tego dochodzi podatek VAT i decyzja czy chcemy być czynnymi płatnikami VAT, czy będziemy płatnikiem zwolnionym z VAT (oczywiście jeżeli tylko w naszym przypadku pozwolą na to przepisy). Tekst poświęcony opodatkowaniu VAT znajdziesz tutaj. W niniejszym artykule skupiam się wyłącznie na podatku dochodowym.
Formy opodatkowania w zakresie podatku dochodowego
Ryczałt
W przypadku ryczałtu wielkość podatku dochodowy zależy wyłącznie od wysokości i źródła przychodu. Jedynymi możliwymi odliczeniami, które pomniejszają w tym przypadku podstawę opodatkowania, jest:
- składka na ubezpieczenie społeczne
- 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne
Stawka ryczałtu w zależności od źródła przychodu wygląda następująco:
Wolny zawód oznacza działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych oraz rzeczników patentowych. | 17% |
Przychody ze świadczenia usług związanych m.in. z reprodukcją komputerowych nośników informacji, pośrednictwo w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów, pośrednictwo w sprzedaży hurtowej, przetwarzaniem danych, finansowych i ubezpieczeniowych, związanych z obsługą nieruchomości, prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego innego niż w ramach wolnego zawodu, usług reklamowych, fotograficznych, tłumaczeniowych, detektywistycznych, ochroniarskich, obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw, dezynfekcji i tępienia szkodników, centrów telefonicznych, związanych z organizowaniem kongresów, targów i wystaw, pomocą społeczną, niektórych usług kulturalnych i rozrywkowych oraz związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją. | 15% |
Usługi w zakresie opieki zdrowotnej, architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych oraz specjalistycznego projektowania. | 14% |
Działalność związana z wydawaniem pakietów gier komputerowych, z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line, pakietów oprogramowania systemowego, użytkowego oraz oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu, z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line. Działalność związana z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego, związanych z oprogramowaniem objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego”, związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania, w zakresie instalowania oprogramowania oraz związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi, programiści. | 12% |
| Działalność w postaci najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. Przychody z tytułu świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem, usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych, przychody z tytułu wynajmu i dzierżawy pojazdów, kontenerów i własności intelektualnej. | 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł |
Przychody z działalności usługowej, w tym przychody z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%. Usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom, usług w zakresie edukacji, działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury. Przychody z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego (np. usługi budowlane z powierzonego materiału). Prowizja uzyskana przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu. Prowizja uzyskana przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy. | 8,5% |
Przychody z działalności wytwórczej np. robót budowlanych z własnego materiału. Prowizja uzyskana z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów.
| 5,5% |
Przychód z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z działalności usługowej w zakresie handlu oraz odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej. | 3% |
Przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów. | 2% |
W przypadku profilu firmy obejmującego więcej zakresów działalności np. zarówno handel detaliczny i tłumaczenia, należy wykorzystać obydwie stawki (15% i 3%) – obliczając odrębnie podatek dla przychodu z każdego źródła.
Podstawą opodatkowania są całościowe obroty przedsiębiorstwa, pomniejszone od zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne właściciela firmy oraz 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Przykład:
Firma handlowa w roku 2022 sprzedała towary o wartości 350 000,00 zł. Właściciel firmy zapłacił składki na własne ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 12 093,72 zł oraz składki na własne ubezpieczenie społeczne w łącznej kwocie 3163,08 zł (preferencyjna stawka dla nowych firm). Jednocześnie stawka ryczałtu dla działalności handlowej wynosi 3%.
Podatek do zapłaty obliczymy w sposób następujący:
{350 000,00 zł – [(12 093,72 zł x 50%) + 3163,08 zł]} x 3% = 10 223,70 zł
Uwaga! Niektóre rodzaje działalności nie mogą korzystać z opodatkowania w firmie ryczałtu. Zakaz dotyczy m.in. lombardów, aptek, handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz wytwarzania wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym. Ponadto nie można korzystać z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jeśli rozpoczyna się prowadzenie działalności, w ramach której dochodzi do sprzedaży towarów lub usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.
Ryczałt – wady i zalety tego rozwiązania
Podstawową zaletą tego rozwiązania jest uproszczona księgowość oraz możliwość płacenia niższych podatków o ile całościowe koszty prowadzenia firmy (wliczając czynsze, wynagrodzenia, zakup towarów, media etc.) są względnie niskie (nie przekraczają 40-50% uzyskiwanych przez firmę obrotów). Oczywiście od tej reguły są pewne wyjątki i najlepiej przeliczyć sobie wszystko w rachunku zysków i strat.
Wadą ryczałtu jest to, że podatek dochodowy naliczamy względem obrotów firmy, a nie zysku. Ryczałt nie pozwala też skorzystanie z kwoty wolnej od podatku (w roku 2024 jest to 30 000,00 zł/rok). Tym samym w większości przypadków jest to mniej opłacalne rozwiązanie niż Zasady Ogólne (przynajmniej w granicach I progu podatkowego).
Podatek liniowy i zasady ogólne
W tym przypadku podatek dochodowy naliczany jest od zysku, a więc przychodu, pomniejszonego o wszystkie udokumentowane koszty prowadzenia działalności. Stawka podatku liniowego wynosi 19% bez względu na wielkość zysku. Jest to podstawowa różnica pomiędzy podatkiem liniowym, a podatkiem rozliczanym wg zasad ogólnych. Podatek liniowy będzie opłacalny głównie dla tych przedsiębiorców, dla których zysk z działalności przekracza 150.000,00 zł/rok. W przypadku zasad ogólnych wg. skali – podatek dochodowy wynosi 12% dla zysku, który mieści się w limicie 120.000,00 zł/rok i dodatkowo 32% liczone od kwoty powyżej tego limitu.
Uwaga! Zasady ogólne pozwalają uwzględnić w rozliczeniu podatkowym kwotę wolną od podatku. Obecnie kwota wolna od podatku wynosi 30.000,00 zł. Kwota wolna od podatku, pozwala nam obniżyć podstawę opodatkowania. Jeżeli np. w rachunku zysku i strat uzyskaliśmy prognozowany zysk na poziomie 80 000,00 zł, to wedle zasad ogólnych podatek dochodowy wyniesie: (80.000,00 zł – 30.000,00 zł) x 12% = 6.000,00 zł
Podatek dochodowy a składka na ubezpieczenie zdrowotne
Obliczając podatek dochodowy na potrzeby rachunku zysków i strat (zwykle taka tabela pojawia się w biznes planie i prezentuje szacunkowe przychody, koszty i zysk z działalności w perspektywie pierwszych 12 miesięcy) – należy pamiętać, że składkę ZUS przedsiębiorcy tworzą dwa odrębne ubezpieczenia, tj. składka na ubezpieczenie społeczne i składka na ubezpieczenie zdrowotne. Ubezpieczenie społeczne może być traktowane jako koszt działalności. W przypadku ubezpieczenia zdrowotnego, podejście zależy od wybranej formy opodatkowania.
- Ryczałt – od podstawy opodatkowania można odjąć 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne
- Podatek liniowy – od podstawy opodatkowania można odjąć składkę zdrowotną. Obowiązuje jednak limit odliczeń w kwocie 11600,00 zł w roku 2024
- Zasady ogólne – składki zdrowotnej nie można odliczyć od podstawy opodatkowania
Podsumowanie
Jak wybrać najbardziej opłacalną formę opodatkowania? Jak już wspominałem najlepszym sposobem, jest obliczenie podatku dochodowego w kilku różnych wariantach. Aby nasz biznes plan był bardziej przekonujący, warto napisać uzasadnienie dla podjętej decyzji. Oczywiście nie zawsze to, co znajduje się w dokumentach – odpowiada późniejszej rzeczywistości. Nie sposób bowiem ze 100% pewnością przewidzieć faktycznego, dokładnego przychodu i kosztów w prowadzonej działalności. Na szczęście każdy przedsiębiorca ma jednak możliwość zmiany wybranej formy opodatkowania na początku nowego roku kalendarzowego. Tym samym decyzję względem podatku dochodowego można zmieniać wielokrotnie.
Jeżeli masz trudności z przygotowaniem swojego biznes planu i wyborem formy opodatkowania to możesz skorzystać z mojej oferty i zlecić mi przygotowanie wniosku o dotacje PUP lub zakupić wzór gotowego biznes planu
