Dotacja PUP - czy muszę mieć poręczycieli?

Otrzymanie dofinansowania na podjęcie działalności wiąże się z koniecznością zabezpieczenia tej dotacji na warunkach określonych w umowie zawieranej z Urzędem Pracy. Takie zabezpieczenie ustanawia się na wypadek sytuacji, w której osoba bezrobotna w sposób jednoznaczny nie dotrzyma warunków na jakich uzyskała dofinansowanie i jednocześnie nie zwróci samodzielnie dotacji po otrzymaniu wezwania do zwrotu dotacji ze strony PUP.

Obecnie najpowszechniejszą formą zabezpieczenia jest poręczenie (poręczenie osób fizycznych lub weksel z poręczeniem wekslowym). Przepisy dopuszczają też kilka innych form zabezpieczenia np. blokadę środków zgromadzonych na rachunku bankowym, zastaw na prawach lub rzeczach, gwarancję bankową lub akt notarialny o poddaniu się egzekucji przez dłużnika. Tak więc osoba bezrobotna nie musi mieć poręczycieli o ile zaproponuje inne – wiarygodne dla danego PUP zabezpieczenie.

Urzędy Pracy we własnym zakresie ustalają szczegółowe kryteria takiego zabezpieczenia. W przypadku poręczenia, zwykle wymaga się, aby były to dwie osoby, posiadające stały udokumentowany dochód. Wysokość wymaganego dochodu zależy od decyzji danego Urzędu Pracy np. w przypadku PUP Katowice wystarczał dochód poręczyciela w wysokości minimalnego wynagrodzenia a w Warszawie, wymagany od poręczyciela dochód w roku 2024 wyniósł 5000,00 zł/brutto.

W przypadku niektórych Urzędów Pracy, np. PUP Tarnów – liczba wymaganych poręczycieli zależy od wnioskowanej kwoty dotacji.

Jako posiadanie stałego dochodu przez poręczyciela rozumie się umowę o pracę na czas nieokreślony lub określony – nie krótszy jednak niż 2 lata, licząc od momentu złożenia wniosku o dotacje. Jako stały dochód liczy się również emerytura, renta stała, własna działalność itp.

Poręczycielem nie może być współmałżonek wnioskodawcy, chyba że istnieje pomiędzy nimi rozdzielność majątkowa. Choć i tu zdarzają się wyjątki, np. Urząd Pracy w Zielonej Górze wprowadził w regulaminie zapis, wg którego poręczycielem nie może być współmałżonek bez względu względy na zależność majątkową. Ponadto wykluczył jako poręczycieli byłych współmałżonków. Na szczęście jest to odosobniony przypadek i w pozostałych Urzędach Pracy przepisy zwykle nie są tak restrykcyjne.

Większość Urzędów Pracy wprowadzają też dodatkowy wymóg, że poręczycielami nie mogą być osoby starsze, zwykle powyżej 70 roku życia. W tym względzie niechlubny prym wiedzie wspomniany już Urząd Pracy w Zielonej Górze, który wprowadził dla poręczycieli limit wieku w wysokości zaledwie 60 lat.

Czy się różni poręczenie zwykłe od poręczenia wekslowego?

W ramach poręczenie zwykłe (cywilnego) ewentualna spłata dotacji na wezwanie PUP daje poręczycielowi możliwość dochodzenia długu od osoby za którą poręczył (art. 518 § 1 pkt 1 kodeksu cywilnego). Umowa takiego poręczenia zawierana jest w siedzibie PUP bez udziału notariusza. Poręczenie cywilne za dług przyszły jest możliwe tylko do wysokości z góry oznaczonej w umowie.

W przypadku poręczenia wekslowego jest ono bezwarunkowe (nie można uzależnić poręczenia wekslowego od spełnienia jakiegokolwiek warunku). Ponadto poręczenie wekslowe jest nieodwoływane i nie musi wskazywać konkretnej kwoty. Można stwierdzić, że poręczenie wekslowe jest dla Urzędu Pracy pewniejszą formą zabezpieczenia niż poręczenie cywilne. W praktyce weksel to rodzaj papieru wartościowego, który może zostać wykorzystany przez PUP w celu windykacji należności, a podpisanie weksla musi się odbyć w obecności notariusza.

Co się tyczy formy zabezpieczenia w postaci blokady środków zgromadzonych na rachunku bankowym, to kwota zablokowanych środków musi przewyższać kwotę dotacji (najczęściej jest to ok. 130% dotacji). Przez okres obowiązywania umowy z Urzędem Pracy, a więc przez 12 miesięcy, środki te w wyniku ustanowionej blokady pozostają na rachunku bankowym i właściciel rachunku bankowego nie ma do nich dostępu.

Kolejna forma zabezpieczenia, to zastaw na prawach lub rzeczach. By móc skorzystać z tej formy zabezpieczenia, należy wykazać posiadanie praw lub rzeczy, których wartość przekracza wnioskowaną kwotę dotacji (np. nieruchomość).

Akt notarialny o poddaniu się egzekucji przez dłużnika, to zwykle najniżej oceniana forma zabezpieczenia. W wielu Urzędach Pracy jest ona akceptowana jedynie pod warunkiem, gdy stan majątkowy wnioskodawcy jest na tyle znaczący, że uprawdopodabnia możliwość ewentualnego wyegzekwowania odpowiedniej kwoty (oszczędności, lokaty, papiery wartościowe, samochód, nieruchomości itp.)

Ewentualne dodatkowe koszty związane z zabezpieczeniem dotacji np. utworzenie aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji przez dłużnika ponosi osoba bezrobotna (tego typu kosztów nie można finansować ze środków dotacji).